| | | | DİE, TÜFE’nin hesaplanmasında ekmekten bisküviye, yaş pastadan dana etine, peynirden tereyağına, sebze ve meyvelerden konservelere, kahve ve çaydan alkollü ve alkolsüz içeceklere, sigaradan paltoya, dantel ipinden terliğe, kiradan tüpgaza kadar 410 ana maddeyi (747 madde alt çeşidi) kullanıyor.
DİE’nin Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE), üretilen ürünün niteliği ve alıcısına bakmaksızın yurt içi satışa konu olan maddeleri kapsama alırken, TÜFE sadece hane halkları tarafından tüketilen mal ve hizmetleri kapsıyor.
TÜFE NASIL HESAPLANIYOR?
TÜFE’nin hesaplanması için temel yıl bilgileri esas alınarak her ay 410 maddenin fiyatları (747 madde alt çeşidi) 35 değişik yerleşim yerinden, toplam 6 bin 390 işyerinden ve 2 bin 988 kiracı haneden derleniyor.
Özellikle dar gelirli vatandaşların kullandığı sınırlı sayıda temel ihtiyaç maddesindeki yüksek oranlı artışlar ise endeks içindeki ağırlıklarından dolayı bire bir TÜFE’ye yansımıyor. Bir başka deyişle hanelerin harcamaları içinde ekmek, peynir, et, süt, otomobil ve benzin gibi mal ve hizmetler fiyatlarında meydana gelen değişimin ağırlıkları ölçüsünde endeksi etkiliyor.
EKMEK FİYATLARI ÖRNEĞİ
Örneğin, ekmeğin Türkiye endeksi içindeki ağırlığı yüzde 4.01 olarak belirlenirken, sadece ekmeğin fiyatı yüzde 100 arttığında ve tüm maddelerin fiyatı sabit kaldığında, Türkiye endeksi yüzde 4.01 yükseliyor.
Beyaz peynirin Türkiye endeksi içindeki ağırlığı 1.3 olarak belirlenirken, Temmuz ayında bir önceki aya göre 0.8 oranında artan peynir fiyatı endeksi ancak 0.02 oranında artırdı.
Kemikli koyun etinin Türkiye içindeki ağırlığı yüzde 0.95 olarak hesaplanırken, Temmuzda fiyatı bir önceki aya göre yüzde 2 oranında artan bu ürün endeksi yüzde 0.02 oranında çıkardı.
Temel tüketim maddelerinden bir diğeri olan benzinin endeks içindeki ağırlığı ise yüzde 2.2 olarak hesaplanıyor. Temmuz ayında bir önceki aya göre, yüzde 4.4 oranında artan benzin fiyatı da endeksi yüzde 0.09 oranında yükseltti.
Türkiye endeksi içinde ağırlığı yüzde 1.2 olan domatesin Temmuz ayındaki fiyatı bir önceki aya göre yüzde 14.6 oranında gerilerken, endeksi yüzde 0.18 oranında düşürdü. Endeks kapsamındaki temel tüketim maddeleri dışında konut, kültür, eğitim ve eğlence için yapılan harcamaların da bulunduğu göz önüne alındığında temel tüketim maddelerindeki fiyat artışları tek başına enflasyon göstergesi olmuyor. | |
Maç bileti zam şampiyonu oldu
Bankaların kara tahtaları siliniyor
