Schrempp:”Yüzde 40 fakirleştik”

Dünyanın önde gelen otomotiv devlerinden Daimler-Chrysler’in Yönetim Kurulu Başkanı Jürgen Schrempp asla böyle bir söz söylemedi. Ama, Türkiye’nin saygın işadamları bu ifadeyi rahatlıkla kullandı. Döviz paranoyamız bitmediği müddetçe işimiz zor.

Kerem Alkin


18 Temmuz— Kronik enflasyonun en can alıcı yönü toplumun kendi parasına olan saygısını kaybetmesi. Saygı azaldığı ölçüde, Türk halkı dünyanın bir çok ülkesinde görülmeyecek ölçülerde tasarruflarını döviz cinsinden biriktirmeyi tercih eder hale geldi. Milli gelirin yarısı kadar bir döviz cinsinden tasarruftan bahsediyoruz.

			Herhangi bir G7 ülkesinin vatandaşına tasarruflarını döviz cinsinden değerlendirmesi konusunda soru sorsanız ve Türkiye’deki eğilimi anlatsanız, Jüpiter’e seyahat gibi dinleyecektir. Alman Markı’nın dolar karşısında 1.4 Mark seviyelerinden, 2,3 Mark seviyelerine gerilediği son 3 yıllık dönemde, hiç Alman vatandaşlarının bankaların önünde, döviz büfelerinde dolar alabilmek için kuyruğa girdiklerini gördünüz mü? Her hangi bir Euro sürecine dahil ülkenin dünyaca tanınmış bir şirket yöneticisinin veya şirket patronunun basına ‘Yüzde 40 fakirleştik’ diye bir açıklama yaptığını duydunuz mu?

	Daimler Chyrsler Başkanı Jürgen Schrempp		Türkiye’de dövize olan bu hastalıklı ilginin kökeni belirli bir ‘beyaz yakalılar’ grubuna dayanıyor. Ağırlıklı olarak Türkiye standartlarının üzerinde maaş ve ücretlerin söz konusu olduğu sektörlerde yoğunlaşmış bu beyaz yakalılar grubu, son 12 yıla damgasını vurmuş olan kur politikasının etkisi ile, Amerikalı ve Alman meslektaşları kadar iyi gelir elde edip, kur politikası sayesinde bedeli sonradan ödenecek bir sahte zenginlik yaşadılar. KARŞILAŞTIRMA TERS TEPTİ Zaman içerisinde, bu çarpık karşılaştırma toplumun daha geniş kesimine yayılan bir bakış açısı oldu. Yani, İstanbul’da yaşayan, ama kendisini New York, Berlin, Londra veya Paris’te yaşıyormuş gibi farzeden bir profesyonel grubu yarattık. Ve, kur politikası devam ettikçe, içeride enflasyona endeksli maaşlar ile, beyaz yakalılar kendilerini hep dolar cinsinden iyi bir yaşam standartında hissettiler. Ve, 19 Şubat’taki kriz sonrasında dolar cinsinden karşılaştırma ters tepti. Geçmişte, döviz cinsinden kendisini zengin hissedenler, aynı çarpık bakış açısının bir sonucu olarak kendisini fakirleşmiş hissetti. İnsanlar, hep Türkiye’de yaşadıklarını unuttular ve yaşam standardı açısından esas kriterin kur artışı değil, enflasyon olduğunu unuttular. DOLAR CİNSİNDEN HESAP YOK Oysa, Euro sürecine dahil ülkelerde, hiç bir Avrupa vatandaşı yaşam standardını dolar cinsinden hesap etmiyor. Şirketler, değerlerinin yüzde 40 ucuzlaması nedeniyle ucuza kapatılacakları endişesini dile getirmiyorlar. Sözün özü, uyguladığımız kur politikası ile yarattığımız sahte cennetin büyüsüne kapılıp, hayata bakış açımızı dolara endeksledik. Ve, 19 Şubat sonrasında, krizin ilk günlerinde Türkiye’nin tanınmış işadamlarının dahi telafuz ettiği ‘fakirleşme’ edebiyatı, dövize yönelik ilginin önemli etkenlerinden birisini oluşturdu. Siyasi ve ekonomik gerginlikler ise gerisini getirdi. Bu satırları yazdığımız dakikalarda dolar 1.5 milyon lirayı aştı. Türkiye geleceğe dönük güvensizliğe dayalı bir paranoyanın içerisine düşmüş durumda. Dövizdeki tırmanışta, hem Merkez Bankası’nın ve Hükümet’in piyasalardaki gelişmelere yönelik tavrı, daha doğru bir deyişle tavırsızlığı, hem de halkın tepkisi ve psikolojisi birlikte rol oynuyor. Döviz kurlarındaki tırmanışta geçmişteki ekonomik gelişmelerin değil, geleceğe yönelik beklentilerin etkisi yüksek. Halk, döviz kurlarının yükselmeye devam edeceği beklentisini sürdürdüğü müddetçe, kurlardaki tırmanışın durması zor gözüküyor. Halkın kurdaki tırmanışın sürmesine dönük beklentisini, Koalisyon’un devamına yönelik olumsuz beklentiler, Derviş’in başkanlığındaki ekonomi yönetiminin gördüğü desteğe dönük olumsuz beklentiler, Hazine’nin borçlanmasına yönelik olumsuz beklentiler ve bir ölçüde bu beklentilerin bir uzantısı olarak üçüncü bir kriz dalgasına yönelik beklentiler beslemekte. YABANCI BANKALARIN ETKİSİ Bu değerlendirmelerin yanısıra, kurlardaki tırmanışta bazı yabancı sermayeli bankaların etkisi olduğu yönündeki dedikodular da ağırlık kazanmış durumda. Nitekim, gerek Başbakan Ecevit’in açıklamalarında, gerekse de para ve sermaye piyasası uzmanlarının değerlendirmelerinde yabancı sermayeli bankaların kurdaki tırmanışta önemli katkıları olduğu yönünde değerlendirmeler zaman zaman üstü kapalı, zaman zaman ise daha açık bir dil ile gündeme getirildi. Bu noktada, bu yabancı bankaların Batılı ülkelerdeki ana merkezlerinin IMF tarafından uyarılması yönünde bir takım önlemlerin bile konuşulduğu görülüyor. Ekonomi yönetiminin bu konudaki talebini bir iki gün içerisinde IMF tarafına aktaracağından bahsediliyor. Böyle bir adımın çözüm olup olmayacağını göreceğiz. Ancak, BDDK bu konudaki hassasiyeti tanımlayan açıklamalarını kamuyonun bilgisine sundu. KUR TIKIR TIKIR İŞLİYOR Dalgalı kur ile ilgili ekonomistlerin köşelerinde getirdikleri eleştiriler, Türkiye için en uygun kur politikasının dalgalı kur olduğu yönündeki değerlendirmemi değiştiremedi. Çünkü, dalgalı kur iki bakanın istifasını gündeme getirdi. Oysa, Dalgalı Kur’u eleştiren ve önceki kurun uygulanmasında da görev almış olan ekonomistler, şu felsefi noktayı gözden kaçırıyorlar ki, siyaset yapanlar önceki kur politikasında Merkez Bankası sayesinde yaptıkları hataların hiç bir şekilde bedelini ödememekteydiler. Oysa, dalgalı kur tıkır tıkır çalışıyor. Ve, Merkez Bankası siyasetçi adına hataları örtemiyor. İşin teknik boyutundan çok, felfesi boyutuna da bakmakta yarar var. Bakalım, istifa sırası kimde?



		Bankaların kara tahtaları siliniyor • KOBİ’lere 1 milyar dolarlık ‘cansuyu’ • Dolar 5 kuruş eridi, 1,67’ye indi • Markaların korunması tasarısı yasalaştı • Unakıtan: Çok şükür batan banka yok Emine Uşaklıgil’in bugüne kadar ntvmsnbc’de yayınlanmış tüm yazıları Atilla Yeşilada’nın bügüne kadar ntvmsnbc’de yayınlanan tüm yazıları Oğuz Karamuk'un bugüne kadar ntvmsnbc'de yayımlanmış tüm yazıları Levent Gürses'in bugüne kadar ntvmsnbc’de yayınlanmış tüm yazıları Yarkın Cebeci’nin bugüne kadar ntvmsnbc’de yayınlanmış tüm yazıları Murat Arın’ın bugüne kadar ntvmsnbc’de yayınlanmış tüm yazıları Erhan Aslanoğlu'nun bugüne kadar ntvmsnbc'de yayımlanmış yazıları Kerem Alkin’in bugüne kadar ntvmsnbc’de yayınlanmış tüm yazıları Murat Yeşildere’ın bugüne kadar ntvmsnbc’de yayınlanmış tüm yazıları Oğuz Büktel’in bugüne kadar ntvmsnbc’de yayınlanmış tüm yazıları Mahmut Kaya’nın bugüne kadar ntvmsnbc’de yayınlanmış tüm yazıları İskender Özturanlı'nın bugüne kadar ntvmsnbc'de yayınlanmış yazıları Turgut Tokgöz'ün bugüne kadar ntvmsnbc’de yayınlanmış tüm yazıları Şükrü Küçükşahin’in bugüne kadar ntvmsnbc'de yayınlanmış tüm yazıları Burçin Mavituna'nın bugüne kadar ntvmsnbc'de yayınlanmış tüm yazıları Artunç Kocabalkan'ın bugüne kadar ntvmsnbc'de yayınlanmış tüm yazıları Ozan Tarman'ın bugüne kadar ntvmsnbc'de yayımlanmış tüm yazıları

	NTVMSNBC KULLANICILARININ TOP 10'u

	Bu haberi diğer okuyucularımıza tavsiye eder misiniz? hayır 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 kesinlikle

NTVMSNBC 'ye iyi erisim için
• Microsoft Internet Explorer
• Windows Media Player kullanın