 |
|
|||||
 |   |  |  | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
  |
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Yeni Türk Medeni Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarihten sonra gerçekleşen olaylarda yasal düzenlemede öngörülen “ayrık hükümler saklı kalmak kaydıyla”, yeni düzenleme geçerli olacak. Eski kanun yürürlükte iken gerçekleşen, ancak yeni yasa yürürlüğe girdiği sırada hak doğurmamış olaylar, yeni Türk Medeni Kanunu hükümlerine tabi tutulacak. Evliliğin kurulması ve sona ermesinde yeni Medeni Kanun hükümleri uygulanacak. Daha önceki düzenlemeye göre kurulmuş olan evlilikler ile boşanmalar, yeni yasaya göre de geçerliliğini koruyacak. Eski mevzuata göre geçerli olmayan evlenmelerin iptali, Türk Medeni Kanunu hükümlerine tabi olacak. KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ Kadın ve erkeğin her alanda eşitliği ilkesine dayanan tasarının dili, Anayasa ve günümüz Türkçe’sine uygun hale getirildi. Tasarı, görüşülmeye başlandığı ilk günden itibaren dili nedeniyle eleştirilirken, 1926 yılında yürürlüğe giren Türk Kanunu Medenisi’nin, dönemin Adalet Bakanı Mahmut Esat Bozkurt tarafından kaleme alınan gerekçesi yeni tasarıda da korundu. “KARI” YERİNE “KADIN” Tasarında “karı’ sözcüğü yerine, “kadın” kullanılmasına özen gösterildi. Ancak, sınırlı da olsa bazı maddelerde “karı” sözcüğü yer aldı. Bununla birlikte tam karşılığı bulunamayan “ehliyet”, “velayet”, “kayyım”, “tereke”, “zilyetlik”, “irtifak”, “intifa hakkı”, “muacceliyet”, “emtia”, “terkin”, “ihraz” gibi kelimeler aynen korundu. EVİN REİSİ YOK Evlenme işlemi halen sadece erkeğin bulunduğu yerde yapılırken, tasarıyla kadının bulunduğu yerde de gerçekleştirilebilecek. “Koca”nın evin reisi olması hükmü değiştirilerek, evlilik birliğinin yönetiminde kadın ve erkek eşit söz hakkına sahip olacak. Eşler, evlilik birliğini temsil etme yetkisine sahip olacaklar. Eşler, birliğin temsil yetkisini kullandıkları hallerde, üçüncü kişilere karşı da müteselsilen sorumlu sayılacaklar. TEMSİL YETKİSİNDE DEĞİŞİKLİK Kadının evlilik birliğini temsil yetkisini kötüye kullanması halinde, kocanın bu yetkiyi kaldırmasına ilişkin hüküm değiştiriliyor. Buna göre, eşlerden herbirinin temsil yetkisini aşması veya bu yetkiyi kullanmada yetersiz kalması halinde, temsil yetkisinin sınırlandırılması veya kaldırılması konusunda karar verme yetkisi hakime bırakılıyor. Eşler, oturacakları evi birlikte seçme hakkına sahip olacaklar. Mevcut düzenleme ise kadına, kocanın belirlediği evde oturma zorunluluğu getiriyor. “YASAL YERLEŞİM YERİ” Tasarıda, “kanuni ikametgah” yerine Türkçe, “yasal yerleşim yeri” ifadesi kullanılıyor. Evlenen kadın, isterse kocasının soyadının yanı sıra kızlık soyadını da kullanabilecek. KIZLIK SOYADI Boşanan kadın, evlenmeden önceki soyadını kullanabilecek. Bu soyadı, kadının tanındığı soyadı da olabilecek. Üçüncü kişilerle kadın arasındaki davalarda kadını kocanın temsil edeceği hükmü de kaldırılıyor. Eşler arasındaki eşitlik ilkesi uyarınca eşlerden herbiri, üçüncü kişilerle her türlü hukuki işlemi yapabilecek. Ailenin oturduğu ev konusunda istisna getirilerek, bu ikametgah ile ilgili işlemler konusunda, eşlerden her biri, diğerinin açık rızasını almak zorunda olacak. EVLATLIKLA EVLENMEK YASAK Evlenme yaşında kadın ve erkek arasındaki eşitsizlik gideriliyor. Daha önce erkek için 17, kadın için 15 olan evlenme yaşı, her ikisi için de 17 yaşın doldurulması, 18 yaşından gün alma şartına bağlanıyor. Olağandışı durumlarda ise kadın-erkek arasındaki fark kaldırılarak 16 yaşını doldurma, 17 yaşından gün alma olarak değiştiriliyor. AKIL HASTALARININ DURUMU Akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbi sakınca bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla anlaşılmadıkça evlenemeyecekler. Kocanın, “kadın ve çocukların bakımından sorumlu olduğu” ilkesi kaldırılarak, yerine eşit mali sorumluluk getiriliyor. İŞ SEÇİMİNDE SERBESTİ Evin giderlerine katılmada eşlerin mali güçleri, emek ve mal varlıkları esas alınacak. Eşlerden herbiri meslek ve iş seçiminde serbest olacak. Ancak bu seçimde diğer eşin ve aile birliğinin huzuru ve yararı gözönünde bulundurulacak. BİRLİKTE MALİ SORUMLULUK Kadının kocası lehine borç altına girmesine ilişkin işlemleri hakimin iznine tabi tutan hüküm kaldırılıyor. Eşler, mali sorumluluğu birlikte taşıyacak. Eşlerden her biri, kendi borçlarından dolayı üçüncü kişilere karşı bütün malvarlığıyla sorumlu olacaklar. TÜM ÇOCUKLAR EŞİT Evlik dışı çocuklara da evlilik içi çocuklar gibi eşit haklar getiriliyor. Buna göre, evlilik dışı çocuklar da evlilik içi çocuklar gibi mirasta eşit hakka sahip olacaklar. Evlatlıkla evlenmek kesin olarak yasaklanıyor. Daha önce evlatlıkla evlenmek yasak olmasına rağmen, evlenme gerçekleşmişse buna izin veriliyordu. BOŞANMA DAVASINA GİZLİ OTURUM Boşanma sebepleri arasında “onur kırıcı davranışlar” da sayılıyor. Boşanma sebepleri arasında yer alan terkte süre 3 aydan 6 aya çıkarılıyor. Buna göre, halen 3 ay sonunda ihtar çekme zorunluluğu kaldırılıyor, bunun yerine 6 ay sonunda uyarıya gerek kalmaksızın boşanma davası açma imkanı getiriliyor. Boşanma davalarında, taraflardan birinin isteği doğrultusunda hakim davanın gizli olarak sürmesi kararını verebilecek. Boşanma halinde eşler aile konutu ve ev eşyasını kimin kullanacağı konusunda anlaşamazlarsa, hakim, eş ve çocukların geleceğini gözönüne alarak adil bir karar verecek. MİRAS DURUMU Miras hukukunda saklı oranlar azaltılarak, miras bırakanın mallarındaki tasarruf özgürlüğü genişletiliyor. Sağ kalan eşin miras payı da yükseltiliyor. Eşlerden birinin ölümünde tereke malları arasında ev eşyası veya eşlerin birlikte yaşadıkları konut varsa, sağ kalan eşin korunması için bunlar üzerinde miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkının tanınmasını isteyebilecek. Böylece eşler, bu haklarını ölünceye kadar kullanabilecek. ERKEĞE DE NAFAKA Yoksunluk nafakasını sadece kadın isteyemeyecek. Kadın ve erkekler, refah düzeyi iyiyse her ikisi de nafaka isteme talebinde bulunabilecek. Boşanmadan sonra açılacak nafaka davalarında, nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi yetkili olacak. Evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden 1 yıl geçmekle zamanaşımına uğrayacak. ÇOCUĞU OLAN DA EVLAT EDİNEBİLECEK Evlat edinmede yeni kurallar getiriliyor. Evlat edinmede çocuksuz olma veya alt soyun olmaması şartı aranmayacak. Evlat edinme yaşı 35’den 30’a indirildi. Çocuğu olanlar da diğer şartlar uygunsa evlat edinebilecek. Evlat edinmede 2 yıllık bir deneme süresi öngörülüyor. Böylece bir küçüğü evlat edinmek isteyen kişinin 2 yıl süreyle ona bakıp eğitmesi şartı aranarak gelişigüzel evlat edinme önlenecek ve küçükler korunacak. Daha önce erkeğe tanınan vesayet hakkı, kadına da tanınıyor. Ancak vesayet süresi 4 yıldan 2 yıla indiriliyor. CİNSİYET DEĞİŞTİRMEDE HAKİM KARARI Her isteyen cinsiyetini değiştiremeyecek. Cinsiyetini değiştirmek isteyen kişi, bu değişikliğe gitmeden önce mahkemeye başvuracak. Cinsiyet değiştirmek için, 18 yaşını bitirmek, bekar olmak, sağlık kurulu raporu almak, transseksüel yapıda olmak, üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun olmak ve hakimin izni şartları aranacak. ÖZGÜRLÜĞÜN KISITLANMASI Akıl hastalığı, akıl zayıflığı, alkol ve uyuşturucu madde bağımlılığı, ağır tehlike arz eden bulaşıcı hastalık veya serserilik sebeplerinden biriyle toplum için tehlike oluşturan her ergin kişi, kişisel korunmasının başka şekilde sağlanmaması halinde tedavisi, eğitimi ve ıslahı için elverişli bir kuruma yerleştirilip alıkonulabilecek. Kişi, durumu elverir elvermez kurumdan çıkarılacak. MAL REJİMİ Tasarı, eşler arasında sorunlara neden olan “mal ayrılığı rejimi” yerine, “edinilmiş mallara katılma” rejimini yasal mal rejimi olarak kabul ediyor. Evlilik birliğinin boşanma, ölüm veya diğer sebeplerle sona ermesi halinde, “edinilmiş mallara katılma” yasal mal rejimi olarak kabul edilmesine karşılık eşler, istedikleri takdirde “mal ayrılığı”, “paylaşmalı mal ayrılığı” ve “mal ortaklığı” rejimlerinden birini, mal rejimi sözleşmesi yaparak seçebilecekler. KİŞİSEL MALLAR Edinilmiş mallara katılmada iki tür mal esas alındı. Buna göre, “kişisel eşya, mal rejimi kurulmadan önce kazanılan mallar, miras olarak kazanılan mallar, manevi tazminat alacakları, kişisel malların yerine geçen mallar” kişisel mallar olarak sıralandı. EDİNİLMİŞ MALLAR Edinilmiş mallar, “çalışma ile elde edilen kazanç, sosyal güvenlik, sosyal yardım ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulmuş sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler, çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar, kişisel malların gelirleri ve edinilmiş mallar yerine geçen değerler” olarak tanımlandı. Mal rejimi sözleşmesi, noterde düzenleme veya onaylama şeklinde yapılacak. Ancak, taraflar evlenme başvurusu sırasında hangi mal rejimini seçeceklerini yazılı olarak bildirebilecekler. ZİNA VE CANA KAST HALİNDE Her eş veya mirasçıları, diğer eşe ait artık değerin yarısı üzerinde hak sahibi olacak. Alacaklar takas edilebilecek. Zina veya cana kast nedeniyle boşanma halinde hakim, kusurlu eşin artık değerdeki pay oranının hakkaniyete uygun olarak azaltılmasına veya kaldırılmasına karar verebilecek. Mal rejiminin sona ermesinden önceki 1 yıl içinde diğer eşin rızası olmadan olağan hediyeler dışında yapılan karşılıksız kazandırmaların bu eşin payını azaltmak kastıyla yapıldığı varsayılacak. Bu tür kazandırmalara ilişkin uyuşmazlıklarda mahkeme kararı, davanın kendisine ihbar edilmiş olması koşuluyla, kazandırmadan yararlanan üçüncü kişilere karşı da ileri sürülebilecek. MALLARIN EŞİT PAYLAŞIMI Eşlerden biri tarafından paylaşmalı mal ayrılığı rejiminin kurulmasından sonra edinilmiş olup ailenin ortak kullanım ve yararlanmasına özgülendirilmiş mallar ile ailenin ekonomik geleceğini güvence altına almaya yönelik yatırımlar veya bunların yerine geçen değerler, mal rejiminin sona ermesin halinde eşler arasında eşit olarak paylaşılacak. Paylaştırmada işletmelerin ekonomik büyüklüğü gözetilecek. DERNEK VE VAKIFLAR Tasarı, dernek ve vakıflarla ilgili düzenlemeleri de içeriyor. İçişleri Bakanlığı, Anayasa’da öngörülen hallerde ve belirlenen usullere uygun olarak, denetim makamının da görüşünü almak suretiyle mahkemece bir karar verilinceye kadar vakıfları geçici olarak faaliyetten alıkoyabilecek ve derhal mahkemeye başvuracak. Tapu kütüğüne kayıtlı bir taşınmazın mülkiyeti, işgal yoluyla ancak mülkiyet kaydının malikinin istemiyle silinmesi halinde kazanılabilecek. “AİLE YURDU” Tapuya kayıtlı olmayan taşınmazların üzerinde işgal yoluyla mülkiyet kazanılamayacak. Avrupa ve ABD’de yaygın olan “aile yurdu”, Türk Medeni Kanunu içine ilk kez alındı. Buna göre, konutlar, tarıma ve sanayiye elverişli taşınmazlar, eklentileriyle birlikte “aile yurdu” haline getirilebilecek. ESKİ -YENİ KARŞILAŞTIRMASI Tasarı üzerindeki görüşmeler sırasında “mal rejimi” seçimine ilişkin hükümlerin yürürlük ve uygulama esasları yeniden düzenlendi. Buna göre, Türk Medeni Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten önce evlenmiş olan eşler arasında bu tarihe kadar tabi olunan mal rejimi devam edecek. MAL REJİMİ SEÇİMİ Eşler, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak bir yıl içinde başka bir mal rejimini seçmezlerse yürürlük tarihinden sonraki dönem için yeni yasal mal rejimini kabul etmiş sayılacaklar. BOŞANMA VE İPTAL Türk Medeni Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden önce açılmış olan boşanma veya iptal davaları sonuçlanıncaya kadar eşlerin tabi oldukları mal rejimi devam edecek. Dava boşanma veya iptal kararıyla sonuçlanırsa bu mal rejiminin sona ermesine ilişkin hükümler uygulanacak. Dava ret ile sonuçlanırsa, eşler kararın kesinleşmesini izleyen bir yıl içinde başka bir mal rejimini seçmedikleri taktirde, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten geçerli olmak üzere yeni yasal mal rejimini seçmiş sayılacaklar. Tasarının ilk şeklinde, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde mal rejimi seçimi yapılmaması durumunda, evlenme tarihinden itibaren yasal mal rejiminin seçilmiş sayılması hükmü getiriliyordu. BABALIK DAVALARI Tasarı, önceki yasaya göre açılan babalık davalarının yeni yasaya göre karara bağlanması; evlat edinme sözleşmelerinin bütün hükümleriyle geçerli olması, velayet konusunda verilen kararların da geçerliliğini koruması kuralını getiriyor. ZAMANAŞIMI Yeni yasanın yürürlük tarihinden önce işlemeye başlayan hak düşürücü süreler ile zamanaşımı süreleri, eski düzenlemeye tabi olmaya devam edecek. Ancak, bu sürelerin kalan kısmı yeni yasanın belirlediği süreden uzun ise yürürlük tarihinden başlayarak Türk Medeni Kanunu Tasarısı’nda belirlenen sürenin geçmesiyle dolacak. TÜZÜK VE YÖNETMELİK Adalet Bakanlığı, yeni yasada öngörülen tüzük ve yönetmelikleri yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde çıkaracak ya da halen uygulanan tüzük ve yönetmeliklerde gerekli değişiklikleri yapacak. Bu düzenlemeler yapılıncaya kadar Türk Medeni Kanunu’na aykırı olmayan hükümlerin uygulanması sürecek. EN ÇOK TARTIŞILAN KONU: MAL REJİMİ Komisyondaki görüşmeler sırasında “mal rejimi”nin uygulanmasına ilişkin madde en çok tartışılan bölüm oldu. FP İstanbul Milletvekili Mehmet Ali Şahin, halen uygulanan yasal mal rejiminin kadınların aleyhine olduğunu savunarak, yeni mal rejiminin evlilik tarihinden itibaren geçerli olmasını istedi. “HUZURSUZLUK ÇIKAR” FP Van Milletvekili Fethullah Erbaş ise eşlerden birinin süresi içinde mal rejimini seçmeye yanaşmaması durumunda “huzursuzluk çıkacağını, hatta cinayet işlenebileceğini” öne sürdü. “MAL SÖZLEŞMESİ YAPAN AZ” Tasarıyı hazırlayan komisyonda görev alan Prof. Dr. Turgut Akıntürk, Türkiye’deki çiftlerin yüzde 99’unun yasal mal rejimini kabul ettiğini belirterek, mal rejimi sözleşmesi yapan eşlerin sayısının çok az olduğunu söyledi. Akıntürk, “İşi geriye götürmenin kadınları koruyucu yönü var ama bu, uygulamayı karmaşık hale getirecektir” dedi. “EŞLER SÖZLEŞME YAPMAKTA SERBEST” Prof. Dr. Ahmet Kılıçoğlu da mal rejimine ilişkin uygulamanın yeni yasanın yürürlük tarihinden geçerli olmasından yana olduğunu belirterek, eşlerin sözleşme yapmakta serbest olacağını kaydetti. MHP Trabzon Milletvekili Orhan Bıçakçıoğlu ise “Bakan, komisyon başkanı ve komisyon üyelerini edinilmiş mallara katılma rejimini seçmeye davet ediyorum. Ben bunu seçeceğim, çünkü mallarımın büyük bölümü eşimin üzerine” diye konuştu. BAKANLIK HAKİMLERİ EĞİTECEK Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, yasanın yürürlüğe girmesi için öngörülen sürede hakimlere yönelik yoğun bir eğitim programı uygulayacaklarını söyledi. MAL REJİMİ BAŞLAMA SÜRESİ Türk, “Kanunun öngördüğü süreler içinde eşler sözleşmeyle mal rejimini seçerek bunun başlama süresini belirleyebilirler. Ancak seçim yapılmamışsa yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi kabul edilmiş olacak” dedi. ÜYELERE TEŞEKKÜR Adalet Komisyonu Başkanı Emin Karaa, tasarıların kabulünden sonra üyelere teşekkür ederek, görüşmelerin 35 oturumda ve yaklaşık 140 saat sürdüğünü, bunun aralıksız 7 gün çalışma anlamına geldiğini söyledi. Karaa, tasarı konusunda oluşturulan alt komisyonun da 11 toplantı yaptığını kaydetti. Bakan Türk, tasarıların kabulünden sonra komisyon üyesi milletvekillerine öğle yemeği verdi. | ||||
| |
|||
 Ergenekon’da 16 kişi daha gözaltında |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
