| | | | Son yıllarda hiçbir yabancı oyuncu, NBA kariyerinin ilk aylarında, Yao kadar reklam ve sponsorluk geliri elde edemedi. 22 yaşındaki çaylak, daha şimdiden Apple ve Visa kampanyalarının “pivotu” oldu bile. Bu yıl Yao’nun, anlaşmalardan (endorsement) en fazla para kazanan ilk beş basketbolcu arasında yer alması kesin gibi.
Asıl büyük bomba ise bu senenin sonunda: Nike ile ayakkabı anlaşması bitecek olan Yao’nun peşinde Reebok ve Adidas var. Çinlinin, ayakkabı anlaşmasından sekiz haneli bir dolar çekini cebine atması bekleniyor. Kazanan sadece Yao değil; takımı da bu arada sebepleniyor. Rockets’ın televizyon reytingleri ve bilet satışları bu sezon yüzde 65 oranında yükselmiş.
EKONOMİ TORPİLLİ YAO
Yao’nun erken gelen pazarlama başarısını,sadece oynadığı basketbolla açıklamak mümkün değil. Öncelikle; Yao bir çaylak. Dahası pivot oynuyor. Pivot, bir oyuncunun yetişmesi ve kuvvetlenmesi için en uzun süreye ihtiyaç duyulan pozisyon olarak kabul ediliyor.
Yao’nun bereketini anlamak için biraz dünya ekonomisi mürekkebi yalamak şart. Sabahın kör karanlığında yayımlanmasına rağmen, Rockets maçlarının Çin’de 150 milyonun üzerinde evde izlendiğini söylemek sanırım bir fikir verecektir.
Çin, dünya ekonomisinde her geçen yıl ağırlığını artıran bir oyuncu haline geldi. Uzmanlar, 2005 yılında Çin’in ihracatta Japonya’yı sollayacağını tahmin ediyorlar. Çin’in gayrisafi milli hasılası, onun dünyanın en büyük altıncı ekonomisi olduğunu gösteriyor. Büyümesi ise kocaman bir ülke için yıllık %8 gibi rekor sayılacak seviyelerde.
1.3 milyarlık nüfusa sahip Çin, potansiyeli en büyük tüketici pazarı. Ülkenin orta ve üst gelir gruplarını oluşturan ve basketbol hayranı olan kesim ise ABD’nin toplam nüfusunun tam iki katı büyüklüğünde. Hal böyle olunca, uluslararası firmalar gözlerini bu pazara ve 2008’de Pekin’de düzenlenecek Olimpiyatlar’a diktiler.
YAO’NUN HİKMETİ
Yao’nun NBA’de yarattığı pazarlama başarısını olgun mesajlarıyla, basketboluyla veya şirin gülümsemesiyle açıklamak saflık olur. Ben, Yao’nun kişiliğini ve potansiyelini takdir etmekle birlikte, bugün kendisini takip eden ilginin pazarlamacılar tarafından üretildiğini düşünüyorum.
Dev şirketler, önlerindeki yatırım karlı olmasa bile, sırf rakipleri bu pazara giriyorlar diye Çin’de kendilerine bir yer kapmaya çalışıyorlar. Profesyonel sporun bir endüstri haline gelmesi iyi hoş da, basketbolseverlerin; oyunun bitip ticaretin ve pazarlamanın başladığı o hayali çizgiyi fark etmeleri şart. Yoksa, sporcunun sahada yaptıklarından fazlası önümüze başarı olarak geliyor. İnsan bu noktada düşünmeden edemiyor: Ya, Türkiye çok büyük bir pazar olsaydı; o zaman Hidayet ve Mehmet de benzer bir torpile hak kazanabilir miydi?
| |
Süreyya Ayhan, Elvis'i geçebilir miydi?
