| | | | Edirne saraylarının bulunduğu Sarayiçi mevkiinde, bilimsel kazı çalışması başlatıldı. Kazı çalışmaları, Edirne Müze Müdürlüğü ile Mimar Sinan Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Türk İslam Sanatları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Gönül Cantay başkanlığında yürütülüyor. Prof. Dr. Cantay, geçen yıl başladıkları kazı çalışmalarını bu yıl geniş bir alanda sürdürdüklerini belirterek, kurum ve kuruluşların desteğini istedi. Edirne saraylarına ait Matbah-ı Amire (yemek salonları) bölümündeki harabelerde temizlik çalışması yapıldığını anlatan Cantay, temizlik çalışmasını, 2’si Trakya Üniversitesi’nden olmak üzere 17 öğrenciyle sürdürdüklerini belirterek, kazı çalışmalarının yapıldığı alanın, Edirne Sarayı’nın yeme-içme birimi olduğunu bildirdi. Sarayın, 15. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı Devleti’nin idare merkezi olduğunu hatırlatan Cantay, Edirne Sarayı’nın, İstanbul Sarayı paralelinde elde tutulmasının, Avrupa’da Osmanlı varlığının sürdürülmesi için o dönemde gerekli görüldüğünü anlattı. Saray yapılarının Rus işgali öncesi cephane imha edilirken harap olduğunu söyleyen Cantay, yapılan çalışmalar doğrultusunda sarayın izlerini gün ışığına çıkarmaya çalıştıklarını kaydetti.
“Çıkarmış olduğumuz bir takım çanak-çömlek, fotoğraflanarak belgeleniyor. Çalışmalar sırasında savaşın izlerini taşıyan gülleler de çıkarıldı.” diye konuşan Cantay, 1. derecede arkeolojik tarihi SİT alanı olan Sarayiçi bölgesinin korunabilmesi için etrafının yasaya uygun olarak çitle çevrilmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
Prof. Dr. Cantay, kazının maddi imkansızlıklarla Trakya Üniversitesi, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Edirne Merkez Komutanlığı, Mimar Sinan Üniversitesi ve Edirne eski valisi Mehmet Canseven’in manevi katkılarıyla sürdüğünü belirtti. Mimar Sinan Üniversitesi Araştırma Fonu desteğiyle başlayan kazı çalışması, 31 Ağustos’ta sona erecek.
TARİHÇESİ
Yrd. Doç. Dr. Ratip Kazancıgil’in “Edirne Sarayı ve Yerleşim Planı” isimli kitabında sarayın tarihçesi şöyle anlatılıyor:
“Saray-ı Cedid-i Amire (Yeni Saray), Tunca Nehri kenarındaki düzlükte kurulmuştur. Sarayın yapılmasına, 2. Murat’ın buyruğuyla 1450 yılında başlanılmıştır. 2. Murat’ın vefatından sonra, inşaat bir süre durmuş, yine o yıl içinde Fatih Sultan Mehmet tarafından yeniden başlanılmıştır. Daha sonraları Kanuni Sultan Süleyman, 2. Selim, 1. Ahmet, 2. Ahmet, Sultan Mustafa ve 3. Süleyman yeni yapılar ekleyerek sarayı genişletip süslemiştir. Sarayın genişlemesine en çok emek harcayan ise IV. Mehmet’tir (Avcı Mehmet).
Saray, 1451-1878 yılları arasında 583 yıl ayakta kalabilmiştir. Osmanlı-Rus savaşında, Rus Ordusu Balkanları aşıp Edirne yakınlarına gelince, Edirne’nin istila edileceğinin anlaşılması üzerine, dönemin Edirne Valisi Cemil Paşa ile Kumandan Müşit Ahmet Eyüp Paşa’nın ortak emirleriyle, Rusların eline geçmemesi için cephanelik ateşe verilerek saray havaya uçurulmuştur.”
| |
