 |
|
|||||
 |   |  |  | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
  |
 Okul çocuklarında göz sorunları Şaşılık: 2 yaşına dek tedavi şansı yüzde 100 Göz Hastalıklarının Teşhis ve Tedavisi Şaşılık ve tedavisi Göz tembelliğine alternatif tedavi |
|||
|
|||
 |
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
| Görme bozukluklarının görülme sıklığı yaşa bağlı olarak artıyor. Göz tembelliği, şaşılık, miyop, hipermetrop ve astigmat çocuklarda en sık görülen sorunlar. Bu sorunların erken tanısı büyük önem taşıyor. Dünya Göz Hastanesi Uzmanı Prof. Dr. Hayati Tolun, okul çağı çocuklarında görülen sorunlarını ele aldı. GÖRÜLME SIKLIĞI, KALITIMIN ROLÜ Çocuklardaki göz bozukluklarının görülme sıklığı ve kalıtımın rolü ile ilgili olarak Prof. Dr. Tolun, şunları söyledi: “Genelde ülkemizde bir tarama sistemi var. O da ancak okul öncesi ve okulda olduğu için bu sorunlar, genellikle okulda tesbit ediliyor. Göz kusurlarının genetik geçişi var. Çocukların eli, yüzü, burnu nasıl benziyorsa anne babaya, göz de bir organ, onlar da yapısal olarak kalıtımla geçebiliyor. Böyle ailelere özellikle çocuklarına erken zamanda göz kontrolü yaptırmasını tavsiye ediyoruz. En uygun zaman 1 yaş civarında. 1 yaş civarında çocukların bir göz kontrolüyle o anda bir sorun olup olmadığına bakılır. Çünkü 2 yaşına kadar gözlerimiz gelişmesi devam ediyor ve fonksiyonlarını 2 yaşında hemen hemen normal hale getiriyor. Onun için bir aksaklık varsa, bir sene zaman kalması açısından bunun 1 yaş civarında kontrol edilmesi yerinde olur.” ÇOCUKLARDA MİYOP TANISI Miyobun çocukluk döneminde erken tanısının mümkün olduğunu belirten Prof. Dr. Tolun, amaa ilerlemesinin durdurulamadığı belirterek devam etti: “Her zaman rutin bir göz muayenesiyle miyopu teşhis etmek mümkün. Çocuk bulanık gördüğü için etrafla ilgisi fazla olmaz. Gelişmesi biraz geri kalabilir, çok yüksek miyopsa. Hafif ise pek fazla etkilenmez. Ama miyopu durdurmak elimizde değil. Bir organdan kaynaklanan bir sorun olduğu için zaten miyop veya göz kusurları bir hastalık değil kusur diyoruz. Bu kişinin gözün büyümesini, küçülmesini, aynı kalmasını, şekil değiştirmesini biz durduramayız. Bizim yaptığımız şey gözün fonksiyonu olan iyi görmeyi sağlamak. Görme kusurları, kırma kusurlarıyla birlikte bunları yerine koyup, kişiyi ya da çocuğu rahat olarak gördürmek. Yoksa miyopun ilerlemesine biz hiçbir zaman müdahale edemeyiz.” Tedaviden kastımız iyi görmeyi sağlamaktır diyen Prof. Dr. Tolun, gözlük hakkında şunları söyledi: “O çocuk gözlük kullanmazsa, o zaman gözün retinasında normal net bir görüntü oluşamayacağı için ömür boyu hep az gören bir çocuk olarak kalır. Buradaki tedavimiz iyi gördürmek, tam gördürmek. Yoksa numarayla ilgili herhangi yapabileceğimiz bir şey yok.” HİPERMETROP Hipermetrobun hangi sorunlarla ortaya çıktığını Prof. Dr. Tolun, şöyle açıkladı: “Hipermetrop çocuklar genellikle çok sık göz kırparlar. Çünkü gözünü kırptıkça korneadan bir tabaka gelip geçiyor, göz bir an net görüyor. Sonra tekrar bulanıklaşıyor. Elinde tuttuğu bir şeyi çok yakına getirerek bakar. Biraz başağrısı olabilir. Aileye başım ağrıyor, gözüm ağrıyor diye söyleyebilir. Veya sulanma ve kızarıklıklar, çapaklanmalar, geçmeyen... Çapaklanma derken sekresyonlar, gözün zorlanmasından kaynaklanan şeyler oluşabilir. Aileler buna dikkat ederlerse, çocuğu bir doktora götürürlerse, hipermetropisi meydana çıkar” Prof. Dr. Tolun, konu ile ilgili olarak şöyle devam etti: “Hipermetropi gözü dışarı iter, yüksek hipermetrop camlar. Optik olarak böyle bir özelliği var. Çok uzun süre kullanıldığı zaman mutlaka çocukta daha önceden hafif bir halkın şehlalık dediği, bizim forya dediğimiz gizli bir kayma vardır. Bu görüntü netleştikçe iki gözü birlikte dengeleyemediği için sorun ortaya çıkar. Tabi bu ameliyatla düzeltilebilir.” ASTİGMAT Prof. Dr. Tolun, astigmatı şöyle değerlendirdi: “Astigmat, noktasızlık demek. Bir noktayı nokta şeklinde görememek, dağınık, saçılmış bir şekilde görmek. Zannederim böyle bir tarif yaparsam nelere yolaçtığı, kişileri nasıl etkilediği anlaşılır. Hem uzakta hem yakında baktığı cisimleri kişi net göremez. Bu da yine başağrısı, gözağrısı, hipermetropiyi benzer şikayetler, göz kırpmalar sıklıkla olur. Astigmatizma hem uzağı hem yakını etkiler. Halk arasında bilinen bir şey vardır. Uzağı görmeyen miyop, yakını görmeyen hipermetrop... Kural olarak belki öğretme açısından öyle fakat hipermetropi yüksek olduğu zaman veya astigmatizma olduğu zaman kişi uzağı da yakını da güzel göremez. Onun için öyle bir genelleme yapmayı biz pek sevmiyoruz.” Astigmatın sıfırlama ihtimalı ile ilgili olarak ise Prof. Dr. Tolun, şunları söyledi: “Bir örnekle açıklamaya çalışayım. Benim çocuğumun ayağı çok büyük. Ben bunu nasıl küçültebilirim gibi bir soru oluyor. Numaraya müdahale etmemiz mümkün değil. Organ kendi şeklini bulacak. Bizim yaptığımız net göstermek. Biz, çocuğumuza küçük ayakkabı giydirerek onun ayağının büyümesini engelleyemeyiz. O zaman nasır olur, yara olur, ağrı olur. Ama ayak yine büyür. Bu onun gibi. Bilincinde olmamız gereken bir şey, gözlük bir hastalık değildir. Bir kusurdur. Bunu böyle kabullenip, onun da tedavisi gözlük kullanmak veya lens, her neyse o numarayı kullanarak görmemizin rahat ve tam olmasını sağlamaktır. Kişide ya da çocukta çok yüksek numaralar olabilir. O numarayı gözünün önüne koyduğunuz zaman tam görür, kusursuz görür. Ama çok düşük numara vardır, göz tembelliği vardır. Gözde bir sorun vardır. O çocuğa hiçbir zaman iyi gördüremezsiniz. Bence numara yüksek ama tam gören göz daha makbul bir göz. Çünkü tam işlemini yapabiliyor.” ÇOCUKLARDA LAZER İLE TEDAVİ “Lazerle tedavi 18 yaşına, kişinin gelişimi, organların tam gelişimi tamamlanmadan tavsiye etmiyoruz” diyen Prof. Dr. Tolun, gözlük kullanmak istemeyen çocuklarla ilgili şunları söyledi: “Deneysel olarak bugün yapılabiliyor. Fakat henüz bu konuda fazla bir bilgimiz olmadığı için ileriye dönük, genç bir insanın önünde çok uzun seneler var. Eğer bir iz, bir leke kalacaksa o gözde, bir kaç sene beklemek herhalde daha iyi. Gözlük takmak istemiyorsa lens kullanabilir. Veya o çocuğa onun bilincini vermek gerekiyor ki, o numaralarla daha rahat ve net görüyor. Onu kullanmadığı zaman kötü görüyor. Bu neye benziyor? Güzel bir yemek varken, kötü yemeği tercih etmek gibi. Onun faydaları mantıklı bir şekilde anlatılırsa, kabul eder. Çocuklarda pek öyle art niyet yoktur. Onlar rahat kabul ediyorlar.” GÖRME TEMBELLİĞİ Göz tembelliğinin har yaşta görülebileceğine değinen Prof. Dr.Tolun, görme tembelliği ile ilgili olarak şu bilgileri verdi: “Göz tembelliği, ambiyopi diyoruz, biz ona tıpta. Doğuştan olan göz kusurları, tam tedavi edilmemişse, tedavide erken görmesinin iyileştirme tedavisi uygulanmamışsa göz tembelliği ortaya çıkıyor. İki gözün farklı numaralarda olması. İyi olan, az düşük olan numaralı gözün görüntüsü daha net olacağı için beyin tarafından o gözün görüntüsü tercih ediliyor. Öbür kötü bulanık görüntü bir tarafa itiliyor. Ve böylece o göz kullanılmadığı için tembel göz diyoruz. Görmesi az kalıyor. Bunu her yaşta tesbit etmek mümkün. Kaza geçirebilir çocuklar, yanıklar olabilir... Sonradan da olabilir. Mutlaka doğuştan, genetik olması gerekmiyor. Veya göz kapağı düşüklüğünden, uzun süre gözün kapalı kalması tedavi amacıyla. Göz yaralanmalarında uzun süre göz kapatılırsa onlarda da daha sonra gözde görme azlığı, yani göz tembelliği gelişebiliyor.” Çocuktaki belirtileri ile ilgili olarak Prof. Dr. Tolun, şunları söyledi: “Küçük çocuk hiç onu farketmez. Bir gözü fonksiyon ettiği için normal yaşantısında kullanır. Eğer gözde bir şaşılık ta meydana getirmiyorsa ailenin de içi rahattır. Çocuk herşeyi yakıyor. Bende var ama bir gözüm de biraz tembel, çocuğumda bir şey yok diyen çok rahat insanlar var öyle. Çocuk ne yaşıyor? Üç boyutlu görmesi. Ve ince detaylarda, ince işlerde zorlanıyor. Sadece o. O da ancak çok dikkatli bir ebeveynin gözünden kaçmayabilir. Derinlik hissinde de bir değişiklik olduğunu belirten Prof. Dr. Tolun, ilave etti: “Tek boyutlu görüyor. Bir göz, tek boyutlu görüyor. İki gözümüz olduğu zaman üç boyutlu görüyoruz. Derinlik hissi kazanıyoruz. Onun için ona bağlı şeyler oluyor.” Kapatma tedavisine uyum sağlayamayan çocuklarla ilgili olarak Prof. Dr. Tolun, şunları söyledi: “Göz tembelliği için kapatma tedavisi dünyada en yaygın kullanılan tedavi. Çünkü uygulaması pratik. Herkes evinde, çocuğun durumuna, zamanına göre yapabilir. Bir de bu iş için merkezlerde yapılan aletle tedavi var. Bu sağlanabilir. Fakat haftanın belirli günleri, o çocuğu alıp, o merkeze getirmek, orada bir süre onu gözünü çalıştırarak sağlayabiliyoruz bunu. Büyük oranda sağlıyoruz. Kapatmayla ne elde edeceksek, egzersizlerle de onu sağlayabiliyoruz. Onu yapabilir. Fakat kapatmanın alternatifi yok gibi. Gözü kapatmadan bulandırarak, kapatmak istediğimiz gözün görmesini geçici olarak bulandırarak da yardımcı olabiliyoruz. Ama bundan elde ettiğimiz neticeler kapatma ile elde ettiğimiz neticelere pek yaklaşamıyor. Eğer çocuk hiç mümkün değilse tabi, kapatmıyorsa, hiç uyum sağlamıyorsa, o zaman ya bir merkezde göz tembelliği için aletli tedavi olacak. Veya doktoruna başvuracak. O zaman ona gözü kapatmadan bulandırma işlemi uygulanacak.” ŞAŞILIK Şaşılığa yol açan mekanizmalar ve etken olan faktörlerle ilgili olarak Prof. Dr. Tolun, “Şaşılığa yolaçan mekanizmaların çoğunu biliyoruz. Bir kısmını da bilmiyoruz. Annenin hamileliğinde ilk üç ay içinde göz kasları geliştiği için burada bir sorun olabilir. Gözün boyutunda bir sorun olabilir. Genetik genlerle taşıdığımız, çocuklarımıza verdiğimiz şeyler var. Genetik olabilir. Hamilelikte doğum sırasında, yani hamileliğin ileri dönemlerinde annede bir rahatsızlık olursa, bebek riske girerse o zaman gözdeki kasları besleyen damarlar ve bunun hareketini sağlayan sinirler etkilenirse... Veya normal doğumda zor bir doğum oluyor, çocuğun başı sıkışarak pozisyonlarla veya vakumlu aletle çekiliyorsa, bunlarda da şaşılık meydana gelebiliyor. Bunun haricinde görme bozukluklarından kaynaklanan göz kaymaları şaşılıklar olabilir. Bir gözde normale yakın bir miyop, öbür gözde aşırı miyop. Veya bir gözde miyop bir gözde hipermetrop. Bunlarda iyi gören gözü beyin seçtiği için diğeri bir tarafa doğru onu itiyor, bir tarafa doğru kayma oluyor. Geçirilmiş yüksek ateşli hastalıklar, bebekliklerde... 40 derecenin üzerine çıkan ateşlerde yine göz kaslarını besleyen damarlar ve bunun hareketini sağlayan sinirler etkilendiği için şaşılık meydana gelebiliyor. Prematüre bebeklerde genellikle gelişim geri olduğu onlarda daha sık görüyoruz. Çerçevesi çok geniş. Bunlar bildiklerimiz. Diğerlerini de bilmiyoruz.” TEDAVİ Şaşılığın tedavisinde hem görme kalitesinin korunması hem de estetik görünümün düzeltilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Tolun, bu iki yaklaşımla tedavinin nasıl planlandığını şöyle açıkladı: “Önce güzel görme şansını sağlıyor. Güzel bir gözlük muayenesi yapıyoruz ve gözlükleri mutlaka kullanmasını öneriyoruz, çünkü görüntü retinaya net düşsün. Ve buna rağmen görüntü net düşüp, görme arttıktan sonra, iyi gördüğü zaman gözler, şaşılık düzelebilir. Biz buna gözlüğe bağlı şaşılıklar diyoruz. Gözlüğü taktığınız zaman bunlar düzelir. O kişi de ona ihtiyacı olduğu için gözlükle bir sorunu olmaz. Göz tembelliği varsa, kapatmalar veya aletlerle egzersizlerle, tedavilerle bunu iyileştirmeye çalışıyoruz. Ondan sonra hala görmesini sağladık, fakat arada kayma var, iki gözü birlikte kullandırıp, derinlik hissi sağlayamıyoruz. O zaman 5 yaşından önce ameliyat ediyoruz. Basit bir ameliyat, ağrılı bir ameliyat değil. Kasların yerlerini değiştiriyoruz. Göz ameliyatı deyince insanlar birden panik oluyorlar ama şaşılık ameliyatı çok fazla korkulacak bir ameliyat var. İki üç tane kası yer değiştirerek, kaymayı ölçümlerine göre düzeltebiliyoruz. Ondan sonra yine kişi, derinlik hissi kazanamıyorsa, yine egzersizlerle, çalışmalarla kazandırabiliyoruz. Başarı şansımız, görüntü olarak düzeltmekte yüzde 90’ın üzerinde başarılıyız. Göz tembelliği konusunda tabi bu küçük yaşta olacak. 5 yaşına kadar ideal. 9-10 yaşına yine uğraşıyoruz. Ondan sonra pek fazla ümidimiz yok. Onun için eğer geç de teşhis edilmişse, okul döneminde teşhis edilmişse bu göz tembelliği onun biraz zaman daralıyor. Kısa sürede bunu halletmeye çalışıyoruz.” | ||||
| |
|||
 Sağlık için sevilmeyen yiyecekler tüketiliyor |
|||
| |
|||
 |
|
 |
|||||||||||||||
   |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Ana Sayfa | Güncel | Dünya | Ekonomi | Sağlık | Yaşam | Teknoloji | Kültür & Sanat | Spor | Hava Durumu | Haber Özetleri | Arama | NTVMSNBC Hakkında | Yardım | Spor Yardım | Tüm Haberler | Araçlar | NTVMSNBC Reklam Seçenekleri | Hukuki Şartlar & Gizlilik Hakları |
|||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
